Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’nün (TAGEM) farklı bölgelerdeki araştırma enstitülerince, bu yıl, hastalığa ve kuraklığa dayanıklı 42 tarla bitkisi çeşidi tescil ettirilerek Türk tarımına kazandırıldı.
Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, tohumculuk sisteminin ana unsurunu, etkin tohumculuk üzerine yapılan araştırma ve geliştirme projeleri oluşturuyor. Yerli tohumculuğun geliştirilmesi için yerli bitki ıslahı ve geliştirme çalışmalarının artarak devam etmesi büyük önem taşıyor.
Tohumculuk sektörünün fonksiyonlarının etkin bir şekilde yerine getirilmesini sağlayan bitki ıslahı ve çeşit geliştirme, genetik araştırmalar, çeşitlerin değerlendirilmesi, tanıtım ve yayın, özel bilgi, beceri ve tecrübe gerektiriyor.
Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı TAGEM de yerli tohumculuğun geliştirilmesine yönelik ıslah ve geliştirme çalışmaları yürütüyor. TAGEM, AR-GE faaliyetleri çerçevesinde, Türkiye genelindeki ıslah çalışmalarında birçok gelişmiş ülkede kullanılan “markör” teknolojisini kullanıyor.
Bu teknolojiyle uygun bitkilerin hızlı ve doğru tespitinin çok kısa sürede yapılması, özellikle verim düşüşlerine neden olan hastalıkların engellenmesi, kalite ve verimin artırılması amaçlanıyor.
TAGEM, tarla bitkilerinde geliştirilen yüzde 100 yerli ve milli çeşitlerle tohumculukta büyük pay sahibi bir konumda bulunuyor. Bu çerçevede, tarla bitkilerinde son 5 yılda 289, toplamda ise 900’den fazla çeşit tescil ettirildi. Araştırma enstitülerinin geliştirdiği bu çeşitler, özel sektör firmalarına devredilerek çiftçilere ulaştırılıyor.
ÜRETİME KAZANDIRILAN ÇEŞİTLER
Tarla bitkileri alanında, Türkiye’de üretilen sertifikalı tohumluk üretiminin yüzde 40’lık bölümü, TAGEM’e bağlı araştırma enstitülerince geliştirilen çeşitlerden oluşuyor.
TAGEM, geçmişte kenevir, siyez buğdayı, antioksidan oranı yüksek siyah çeltik, insan gıdası (diyet) amaçlı kullanılan kavuzsuz arpa ve oleik aspir gibi onlarca çeşidi, uzun emekler sonucu, ülkede ilk defa tescil ettirerek milli çeşit listesine dahil ettirmişti.
Son yıllarda geliştirilen 12 yerli patates çeşidi ve tıbbi aromatik bitkiler kapsamında geliştirilen 28 çeşit de ülke ekonomisine büyük katkılar sağlamak üzere üretime kazandırıldı.
Hayvancılığın en önemli girdilerinden olan kaliteli kaba yeme ulaşabilmek adına geliştirilen 77 yem bitkisi çeşidine ilişkin ise sözleşme imzalandı.
Geliştirilen doğal renkli pamuk çeşitleri, tekstil sektörünün kullanımına sunulurken, yakın zamanda ülkede ilk defa iki indirgeyici mısır hattı tescil ettirilerek koruma altına alındı.
42 ÇEŞİDİN İÇERİSİNDE BUĞDAY, ARPA, KEKİK VE FASULYE DE BULUNUYOR
Yerli bitki ıslahı ve geliştirme çalışmalarında yeni bir çeşit ortalama 10-15 yıllık bir emeğin sonucunda tarıma kazandırılarak tescil ettiriliyor. Bu kapsamda yürütülen çalışmalar sonucunda, TAGEM bünyesindeki araştırma enstitüleri tarafından, bu yıl, 42 tarla bitkisi çeşidi tescil ettirilerek Türk tarımına kazandırıldı.
Bu çeşitler Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Tarla Bitkileri Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Mısır Araştırma Enstitüsü, Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü ve Atatürk Bahçe Kültürleri Merkezi Araştırma Enstitüsünce geliştirildi.
“Yalı Çapkını”, “Pembe İnci”, “Mete”, “Sultan”, “Poyraz”, “Kurtuluş”, “Uluğ Bey” gibi farklı isimlerle tescil ettirilen çeşitlerin hangi türlerden kaç adet olduğunu gösteren liste şu şekilde:
“- Serin iklim tahıllarında 13 çeşidin 4’ü arpa, 4’ü ekmeklik buğday, 2’si makarnalık buğday, 1 kavılca buğdayı, 1 tritikale ve 1 yulaf
– Endüstri bitkilerinde 21 çeşidin 4’ü ayçiçeği, 9’u tütün, 6’sı pamuk, 1’i patates ve 1’i yer fıstığı
– Çayır mera ve yem bitkilerinde 5 çeşidin 2’si İtalyan çimi, 2’si gazal boynuzu ve 1’i yem bezelyesi
– Tıbbı ve aromatik bitkilerde 2 çeşit kekik
– Yemeklik tane baklagillerde 1 çeşit kuru fasulye.”
