Merkezi Olmayan Borsa (DEX) Nedir?

Decentralized Exchange (DEX), kripto para birimi alıcılarını ve satıcılarını birbirine bağlayan eşler arası (P2P) bir pazar yeridir. Bu makalede Kriptokoin.com olarak “Decentralized Exchange (DEX) nedir?” sorusuna yanıt vereceğiz. Ek olarak proje hakkında merak edilen diğer konulara değineceğiz.

Decentralized Exchange (DEX) nedir?

Merkeziyetsiz Borsa (DEX), kripto para birimi alıcılarını ve satıcılarını birbirine bağlayan P2P bir pazar yeridir. Merkezi borsaların (CEX’ler) aksine, merkeziyetsiz platformlar gözetim altında değildir. Yani bir kullanıcı bir DEX platformunda işlem yaparken özel anahtarlarının kontrolünde kalır. Merkezi bir otoritenin yokluğunda, DEX’ler, belirli koşullar altında kendi kendine yürütülen ve her işlemi blok zincirine kaydeden akıllı sözleşmeler kullanır. Bu güvenli işlemler, dijital varlık piyasasının hızlanan bir bölümünü temsil eder. Aynı zamanda yeni finansal ürünlere öncülük ediyor. Decentralized Exchange veya DEX, borsadaki işlemlerin denetlenmesi ve yetkilendirilmesi için herhangi bir yetkiye duyulan ihtiyacı ortadan kaldırmak için oluşturulmuştur.

Decentralized Exchange (DEX) nasıl çalışır?

Merkezi borsalardan farklı olarak, DEX’ler fiat ve kripto arasında değiş tokuşa izin vermez. Bunun yerine, diğer kripto para birimi tokenleri için yalnızca kripto para birimi tokenleri takas ederler. CEX aracılığıyla, kripto (ve tersi) veya kripto-kripto çiftleri için fiat ticareti yapabilirsiniz. Ayrıca marj işlemleri veya limit emirleri belirleme gibi daha gelişmiş hamleler de yapabilirsiniz. Ancak tüm bu işlemler, Nasdaq gibi borsalar tarafından kullanılan yöntemin aynısı olan mevcut alım ve satım emirlerine dayalı olarak belirli bir kripto para biriminin fiyatını belirleyen bir “sipariş defteri” aracılığıyla borsa tarafından gerçekleşir.

Öte yandan, merkeziyetsiz borsalar sadece bir dizi akıllı sözleşmedir. Algoritmik olarak her birine karşı çeşitli kripto para birimlerinin fiyatlarını belirlerler. Alım satımları kolaylaştırmak için yatırımcıların faiz benzeri ödüller karşılığında fonları kilitledikleri “likidite havuzlarını” kullanırlar.

Merkezi bir borsadaki işlemler, o borsanın dahili veritabanına kaydedilirken, DEX işlemleri doğrudan blok zincirinde düzenlenir.

DEX’ler genellikle açık kaynak kodu üzerine kuruludur, yani ilgilenen herkes tam olarak nasıl çalıştıklarını görebilmekte. Bu aynı zamanda geliştiricilerin mevcut kodu yeni rakip projeler oluşturmak için uyarlayabilecekleri anlamına gelir. Bu, Uniswap’ın kodunun Sushiswap ve Pancakeswap gibi adlarında “takas” bulunan bir dizi DEX tarafından bu şekilde uyarlanmasıdır.

Decentralized Exchange (DEX) nasıl kullanılır?

Bu platformlar için e-posta adresine ihtiyacınız olmadığı için, merkeziyetsiz borsa kullanmak kayıt işlemi gerektirmez. Bunun yerine, traderların borsa ağındaki akıllı sözleşmelerle uyumlu bir cüzdana ihtiyacı olacak. Akıllı telefonu ve internet bağlantısı olan herkes DEX’lerin sunduğu finansal hizmetlerden yararlanabilmekte.

DEX’leri kullanmak için ilk adım, her işlem bir işlem ücretine tabi olacağından, kullanıcının hangi ağı kullanmak istediğine karar vermektir. Bir sonraki adım, seçilen ağla uyumlu bir cüzdan seçmek ve onu yerel tokenle finanse etmektir. Yerel token, belirli bir ağdaki işlem ücretlerini ödemek için kullanılan tokendir.

Kullanıcıların fonlarına doğrudan tarayıcılarından erişmelerine olanak tanıyan cüzdan uzantıları, DEX’ler gibi merkeziyetsiz uygulamalarla (DApp’ler) etkileşim kurmayı kolaylaştırır. Bunlar, diğer herhangi bir uzantı gibi yüklenir. Kullanıcıların bir tohum cümlesi veya özel anahtar aracılığıyla mevcut bir cüzdanı içe aktarmasını veya yeni bir tane oluşturmasını gerektirir. Güvenlik, parola korumasıyla daha da zorlanır.

Bu cüzdanlar ayrıca mobil uygulamalara sahip olur. Böylece traderlar akıllı sözleşme ağlarıyla etkileşime girmeye hazır yerleşik tarayıcılarla birlikte geldikleri için hareket halindeyken DeFi protokollerini kullanabilirler. Kullanıcılar, cüzdanları birinden diğerine aktararak cihazlar arasında senkronize edebilmekte.

Bir cüzdan seçtikten sonra, seçilen ağdaki işlem ücretlerini ödemek için kullanılan tokenleri finanse edilmesi gerekecektir. Bu tokenlerin merkezi borsalardan satın alınması gerekir. Ethereum için ETH gibi kullandıkları hisse senedi sembolü aracılığıyla kolayca tanımlanır. Tokenleri satın aldıktan sonra, kullanıcıların bunları kontrol ettikleri cüzdanlara çekmeleri yeterlidir.

Fonları yanlış ağa taşımaktan kaçınmak çok önemlidir. Bu nedenle, kullanıcılar paralarını doğru olana çekmelidir. Finanse edilen bir cüzdan ile kullanıcılar, açılır bir komut istemi aracılığıyla cüzdanlarını bağlar. DEX’lerin web sitesinin üst köşelerinden birinde bulunan “Cüzdanı Bağla” düğmesinden ulaşabilmekte.